Krajowy Sekretariat Przemysłu Chemicznego NSZZ "Solidarność"

2017-10-04

Obrady Komitetu Sektorowego Chemii - IndustriALL Europa

W dniu 2 października 2017 r. w Brukseli w siedzibie Europejskiej Komisji Ekonomii i Dialogu Socjalnego odbyło się pierwsze po Kongresie IndustriALL Europa, posiedzenie Komitetu Sektorowego  Chemii.

W obradach udział wzięli przedstawiciele związków zawodowych z następujących państw: z Polski ( Mirosław Miara), Austrii, Norwegii, Francji, Belgii i z Hiszpanii. Obrady prowadził zastępca Sekretarza Generalnego IndustriALL Europa – Sylvain Lefebvre. Podczas dyskusji nad przebiegiem programu obrad, kolega z Francji zgłosił propozycję, aby przygotowano dokument syntetyczny, określający jakimi zagadnieniami powinien zajmować się Komitet Sektorowy.

Pierwszym punktem obrad, który szeroko omawiano, była sprawa wyrównania płac i dialogu społecznego w danych państwach. Podczas Kongresu wyborczego w 2016 roku, który odbył się w Madrycie, delegaci uchwalili, iż będą prowadzone działania IndustriALL Europa zmierzające do wyrównywania płac. Zdaniem delegatów płace w firmach europejskich czy globalnych, powinny być na tych samych stanowiskach - porównywalne, bez względu na państwo w którym firma działa. Niestety jest najczęściej tak, że pracownicy tej samej firmy w każdym państwie zarabiają inaczej, często kilkakrotnie mniej od pracowników w Europie Zachodniej.

Sylvain, przypomniał działania IndustriALL Europa w temacie wyrównania płac, przeprowadzono wiele akcji i kampanii w tym temacie, omawiano zagadnienie podczas obrad komitetów UE, odbyły się pikiety w Brukseli i w wielu państwach UE. Zapowiedział, że w przyszłym roku IndustriALL Europa przygotuje również szereg działań w tym temacie, między innymi „wskaże palcem” kilka globalnych firm, które stosują różne płace w różnych krajach, na tych samych stanowiskach. Zapowiedział również tzw. wizyty solidarne w poszczególnych państwach. Następnie uczestnicy obrad przedstawili sytuację w swoich krajach dotyczącą działań w temacie wyrównania płac i dialogu społecznego. Wykorzystałem ten punkt obrad aby szeroko omówić brak dialogu branżowego w naszym kraju, brak układów ponadzakładowych, brak związków pracodawców itd. Prowadzący zaciekawił się na tyle taką sytuacją, że temat braku dialogu branżowego w Polsce, umieścił w zakresie działań komitetu sektorowego. Kolega z Austrii przedstawił sytuację w swoim kraju, gdzie sprawy dialogu, negocjacji wyglądają właściwie wzorcowo. Gorzej już wygląda sytuacja w Finlandii, gdzie są próby likwidacji elementów płacowych takich jak premie, wprowadzanie dziwnych zasad, że pracownicy w firmie matce powinni zarabiać więcej niż w spółkach córkach !!! Kolega z Francji przedstawił, że w sektorze chemii maja zawartych około 700 porozumień zbiorowych, ale działa około 100, natomiast około 50 daje jakieś realne prawa. Nie wygląda to więc najlepiej, chociaż porównując do sytuacji w Polsce i tak jest super. Francus poinformował, że wynagrodzenia negocjują na poziomie inflacji, określając w porozumieniach minimalne wynagrodzenia. W Belgii maja system negocjacji płacowych oparty na indeksacji inflacji. Każdy sektor ma określoną indeksację w stosunku do inflacji. W Hiszpanii w sektorze chemii działają trzy duże związki zawodowe. Negocjują porozumienia branżowe co dwa lata. Mają zawarte porozumienia w sektorach: chemii, farmacji, gumy, szkła. W Hiszpanii mają porozumienia sektorowe (branżowe) jak również zakładowe. Ostatnio Rząd określił, że wynagrodzenia mają wzrosnąć o 1,5 do 2 %, co spowoduje, jak stwierdziła, koleżanka łatwiejsze negocjacje. W porozumieniach branżowych negocjują sprawy płac, ale również sprawy BHP, szkoleń itp.

W następnym punkcie obrad Sylvain omówił dotychczasowe działania Komitetu Sektorowego Chemii dotyczące REACH.

REACH (ang. Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals) – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 regulujące kwestie stosowania chemikaliów, poprzez ich rejestrację i ocenę oraz, w niektórych przypadkach, udzielanie zezwoleń i wprowadzanie ograniczeń obrotu. Rozporządzenie REACH obowiązuje bezpośrednio, bez potrzeby implementacji do prawa polskiego. Weszło w życie w dniu 1 czerwca 2007 roku i zastępuje lub zmienia kilkadziesiąt dotychczas obowiązujących wspólnotowych aktów prawnych (zarówno rozporządzeń, jak i dyrektyw) wprowadzonych do prawa polskiego ustawą z dnia 11 stycznia 2001 roku o substancjach i preparatach chemicznych. REACH obowiązuje na terytorium Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii oraz Liechtensteinu. Nadzorem nad wdrażaniem rozporządzenia zajmuje się Europejska Agencja Chemikaliów w Helsinkach. REACH ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska, w tym propagowanie alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez chemikalia, oraz zapewnienie swobodnego obrotu substancjami na rynku wewnętrznym przy jednoczesnym wsparciu konkurencyjności i innowacyjności.

Sylvain przypomniał, że na początku pracodawcy buntowali się przeciwko REACH, twierdząc, że wprowadzenie go, doprowadzi do śmierci sektora. Jak widać nic takiego nie nastąpiło. Prace w tym temacie powinny nadal trwać, bo substancje szkodliwe w Europie na skutek działania REACH wycofano, ale poza Europą są stosowane i wracają do Europy.

Kolejny punkt obrad poświęcony był działalności Europejskich Rad Zakładowych (ERZ). Okazuje się, że dyrektywa dotycząca zasad działania ERZ jest nagminnie łamana. Stosuje się zasady informowania, ale pracodawcy uchylają się od konsultacji. Potrzebne są zapisane definicje konsultacji. We Francji w tym temacie jest wiele spraw w sądzie ale nie stosuje się kar. Niebezpieczny jest proces uchylania się pracodawców od działań na zasadzie ERZ, proponując działania konsultacji światowych, co jest niezgodne z dyrektywą i oprotestowane przez IndustriALL Europa. IndustriALL domaga się nowej dyrektywy, która byłaby bardziej wykonawcza, żeby były konsultacje, żeby można było zablokować działania pracodawcy, jeśli ich nie skonsultował. Niestety Komisja Europejska stwierdziła, że póki co nie będzie prac nad nową dyrektywą. W Europie mamy około 100 ERZ. W tym punkcie zgłosiłem sprawę firmy Saint-Gobain, która nie stosuje dyrektywy i jej ERZ nie działa na tych zasadach.  Sylvain obieca sprawę zbadać.

Następnie utworzyliśmy grupę roboczą, która ma określić plan działania komitetu sektorowego na najbliższe dwa lata. Wstępnie zgłoszono tematy takie jak: płace, uzwiązkowienie, sytuacja dialogu w Polsce.

Po lunchu do obradującej grupy dołączyła Emma Argutyan. Emma jest Sekretarzem Generalnym w Europejskim Związku Pracodawców Chemii – ECEG. Przedstawiła zakres działań dotyczących współpracy z Komitetem Sektorowym Chemii, szczególnie pod katem podpisania tzw. mapy drogowej na lata 2015- 2020, był to projekt unijny. Obecnie ECEG i Komitet Sektorowy, złożyli do Komisji Europejskiej projekt dotyczący cyfryzacji. W grudniu ma być odpowiedź, czy projekt zostanie zaakceptowany. Obecność Emmy wykorzystano do dyskusji o Brexit. Zapowiedziano wspólny dokument ECEG i Komitetu do Komisji Europejskiej, zabezpieczają przed wzrostem cen w chemii w związku z ewentualnymi cłami po wyjściu Anglii z UE. Potrzebne będą wspólne działania aby nie dopuścić do negatywnych skutków związanych z Brexit.

Ostatnim punktem obrad referowanym przez eksperta IndustriALL Europa był temat cyfryzacji.

Ekspert poruszył wiele aspektów, które mogą wystąpić podczas postępującej cyfryzacji między innymi takie jak gigantyczne bogacenie się osób czołowych na świecie zajmujących się cyfryzacją, „zmiękczenie” zatrudnienia (zatrudnienie do mikrozadań), komunikacja globalna, śledzenie globalne procesów ale i pracowników( zbieranie mnóstwa danych o pracownikach), zmniejszanie zatrudnienia w przemyśle, itd., itd. W podsumowaniu stwierdzono, że w przemyśle chemicznym pewien stopień cyfryzacji już się dokonał i zagrożenia pełna cyfryzacją są dużo mniejsze niż w innych branżach np. w takich jak bankowość. Stanowiska pracownicze w chemii w działach takich jak instalacje, utrzymanie, inżynieria, badania i rozwój się raczej są nie zagrożone i się utrzymają.

Temat cyfryzacji był ostatnim punktem obrad, które trwały od godz. 9.00 do 16.30 z przerwą na lunche i były dość intensywne, a ze względu na małą ilość obradujących były bardzo produktywne, bo każdy uczestnik kilkakrotnie wypowiadał się w poruszanych tematach.

 

Mirosław Miara