Spotkanie Regionu Wschodniego IndustriAll Europe
W dniu 5 listopada 2024 r. w Lublanie odbyło się spotkanie Regionu Wschodniego IndustriAll Europe.
W spotkaniu wzięły udział delegacje z: Słowenii, Węgier, Czech, Słowacji i Polski. KSPCH reprezentowali: Piotr Łusiewicz, Sławomir Bezara, Marek Balkowski i Sandra Domagalska.
Wspólne obrady rozpoczęła gospodyni spotkania, Lidija Jerkič - przewodnicząca słoweńskiego związku zawodowego Skei.
Kolejno swoje wystąpienie miała Isabelle Barthés, Zastępca Sekretarza Generalnego IndustriAll Europe. Isabelle omówiła nowy skład KE i przebieg wyborów. Zwróciła uwagę na spadek produkcji przemysłowej w Europie. Zła sytuacja w UE jest spowodowana zwłaszcza przez zalewanie rynku produktami z Chin, Turcji i Indii. Podczas okresu silnej inflacji w Europie wyzwaniem dla gospodarek krajowych było unormowanie wynagrodzeń. W dalszym ciągu poziom siły nabywczej nie wrócił do tego z 2019 roku. Problemami EU, które wymieniała Isabelle były w szczególności: skomplikowana działalność biznesowa, konkurencyjność, założenia Zielonego Ładu, ceny energii, dekarbonizacja. Nowe skład KE nazwany jest komisją inwestycyjną. KE tworzy plan rozwoju przemysłu współgrający z nową transformacją. Niestety problemem okazuje się ryzyko zamknięcia się pewnych gałęzi przemysłu. Ze względu na technologiczne zacofanie Europy, KE chce wprowadzenia większego rozwoju sztucznej inteligencji. Transformacja nie ma szans na powodzenie jeśli nie będzie prowadzić do polepszenia warunków pracy i zwiększenia ilości układów zbiorowych.
Kolejno przedstawiciele poszczególnych państw przystąpili do omówienia sytuacji gospodarczych i ekonomicznych ze swoich krajów.
Czesi zwrócili uwagę na plany poniesienia wielu emerytalnego do 70 lat dla osób urodzonych po 2000 roku. Płaca minimalna od 2025 roku wzrośnie o 10% i osiągnie wartość 832 eur miesięcznie. Poziom bezrobocia wynosi 2,6%. Czeską spółkę Liberty czeka widmo likwidacji. Firma Kovosvit MAS Sezimovo Ústí również jest już niewypłacalna, pracownicy sami odchodzą z pracy. Adient zamknął swoje zakłady Trim w České Lípa i Stráž pod Ralskem, ponad 1000 osób zostanie zwolnionych w ciągu najbliższych dwóch lat. W wielu czeskich przedsiębiorstwach rozpoczynają się zbiorowe negocjacje przy aktywnej pomocy specjalistów z biur regionalnych OS KOVO.
W Słowenii miesięczna stopa bezrobocia we wrześniu 2024 r wyniosła 3,4%. W grupie wiekowej 15–74 było 35 000 bezrobotnych, z czego 55% stanowili mężczyźni, a 45% kobiety. Obecnie płaca minimalna w Słowenii to 1.253,90 euro. Nowy rząd Słowenii wspiera prace związków zawodowych. Dzięki czemu udało się wprowadzić prawo ochrony dla związkowców. Ciekawym uregulowaniem dla pracujących emerytów jest dofinansowanie, w postaci 40% emerytury wypłacane miesięcznie przez państwo. Słowenia prawie nie doświadczenie inflacji, czasami zdarzają się nawet lata z zarejestrowaną deflacją.
Węgrzy w 2024 roku zarejestrowali 4,5 % stopę bezrobocia. Obecnie węgierska płaca minimalna to 799 euro. Węgierska Konfederacja Związków Zawodowych zażądała podwyżki płacy minimalnej w 2025 roku w wysokości 12%. We wrześniu ogłoszono 3% inflacji.
Słowacy w swoim wystąpieniu zwrócili uwagę na zmiany nowego rządu. Rada Narodowa Republiki Słowackiej przyjęła tzw. pakiet konsolidacyjny w celu poprawy stanu finansów publicznych. Deficyt finansów publicznych potroił się rok do roku w 2023 r., jego wartość osiągnęła 6,4 mld EUR, co stanowiło 5,21% PKB. Zadłużenie administracji publicznej w 2023 r. osiągnęło 68,9 mld EUR, co stanowiło 56,05% PKB. Słowacka reforma podatkowa zakłada wprowadzenie trzech stawek VAT oraz podwyższenie podstawowej stawki VAT z 20% do 23%. Średnia nominalna miesięczna pensja pracownika w gospodarce w II kwartale 2024 r. wzrosła o 7,1% do 1520 euro. Mówiąc w skrócie, oznacza to, że pracownicy otrzymali średnio o 101 euro więcej niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Nadal stosunkowo znaczący wzrost płac nominalnych, wraz ze spadającą inflacją, przyczynił się do tego, że realna płaca wzrosła o 4,9%. W drugim kwartale 2024 roku stopa bezrobocia Słowacji wyniosła 5,2%.
Piotr Łusiewicz jako reprezentant Polski omówił wskaźniki makroekonomiczne oraz wydarzenia związkowe mające miejsce od ostatniego spotkania regionu. Najważniejszym punktem jego wypowiedzi było zwrócenie uwagi na problemy przemysłu nawozowego, papierniczego, ceramicznego, gazowniczego i szklarskiego w Polsce. Uczestnicy obrad otrzymali ulotki przygotowane w języku angielskim przekazujące szczegółową informację o sytuacji w Grupie Azoty. Podczas spotkania Piotr Łusiewicz wyraził swoją krytyczną opinię na temat założeń Zielonego Ładu, wskazując na szereg problemów, które jego zdaniem mogą pojawić się w związku z wdrażaniem tej inicjatywy. W swojej wypowiedzi, Łusiewicz podkreślił, że Zielony Ład, mimo szczytnych celów związanych z ochroną klimatu, może prowadzić do poważnych trudności gospodarczych i społecznych, szczególnie w kontekście Polski i krajów o podobnym profilu gospodarczym. Piotr Łusiewicz zakończył swoją wypowiedź stwierdzeniem, że choć zmiany w kierunku zrównoważonego rozwoju są niezbędne, to kluczowe jest, aby były one dobrze zaplanowane, uwzględniały przed wszystkim utrzymanie istniejących miejsc pracy.
W trakcie dyskusji, inni uczestnicy spotkania podzielali obawy wyrażone przez Przewodniczącego KSPCH. Zmiany w strukturze zatrudnienia są nieuniknione, ale należy wywierać naciski ze strony europejskich struktur związkowych na władze UE.
Na koniec spotkania poinformowano o terminie najbliższego spotkania Regionu Wschodniego IndustriAll Europe, które odbędzie się w Bratysławie w dniach 18-20 marca 2025 r.