Krajowy Sekretariat Przemysłu Chemicznego NSZZ "Solidarność"

2019-10-26

Zrewidowana Europejska Karta Społeczna: wciąż walczymy o ratyfikację!

21 października 2019 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyło się coroczne seminarium „Strategia Ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej: błyskawiczna operacja czy długi marsz?”. Tydzień wcześniej, przewodniczący KK NSZZ „Solidarność” zadeklarował, że ratyfikacja ZEKS pozostaje priorytetem dla związku.

Była to III edycja seminarium, które jest organizowane corocznie w rzadko spotykanej formule debaty: związkowców (NSZZ „Solidarność”) i naukowców (uniwersyteckie ośrodki prawa pracy). Spotkanie zorganizowane zostało przez Komisję Krajową NSZZ „Solidarność” oraz Katedrę Prawa Pracy i Polityki Społecznej UJ.  W wywiadzie dla Tygodnika Solidarność, który ukazał się tydzień przed seminarium Piotr Duda wskazał, że ratyfikacja Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej jest konieczna aby pracownicy mieli poczucie zabezpieczenia swoich praw na przyszłość, niezależnie od tego jakiej ideologicznej opcji będą rządzący w naszym kraju.

Spotkanie otworzyli: dr Marcin Wujczyk (UJ), Jerzy Jaworski, zastępca przewodniczącego KK NSZZ „Solidarność” oraz Wojciech Grzeszek, przewodniczący Zarządu Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność”. Podczas pierwszego panelu dr hab. Łukasz Pisarczyk z Uniwersytetu Warszawskiego analizował prawo do rokowań zbiorowych. Prelegent skoncentrował się na problematyce objęcia prawa do rokowań osób nie będących klasycznymi pracownikami oraz „zderzeniu” norm prawnych wynikających z prawa Rady Europy i prawa unijnego. Kolejna prelegentka, dr Anna Reda Ciszewska z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, omówiła zagadnienia związane z rekompensatą pracy w godzinach nadliczbowych. Jest to problematyka kluczowa ze względu na negatywne konkluzje które otrzymuje Polska w związku z ratyfikowanym art. 4 EKS.

Kolejny panel dotyczył pytania czy w obecnych warunkach ekonomicznych (pogłębiających się nierówności dochodowych czy spadku udziału płac w PKB) EKS/ ZEKS zachowuje swoje znaczenie. Dalsze panele poświęcone były kwestiom ubezpieczeniowym oraz zakresowi podmiotowemu ZEKS.

Seminarium pozwoliło także na wyrażenie opinii partnerów społecznych. Katarzyna Duda (OPZZ) wskazała na rolę zamówień publicznych jako narzędzia poprzez które państwo bezpośrednio może oddziaływać na godne warunki pracy. Rober Lisicki (Konfederacja Lewiatan) zwrócił uwagę, że zdystansowanie pracodawców wobec idei ratyfikacji ZEKS wynika z trudności oszacowania kosztów i przewidzenia przy pomocy jakich narzędzi rząd postanowi dostosować stan prawny i praktykę do wymogów Karty. Ważny głos padł z ust przedstawiciela Rzecznika Praw Obywatelskich Lesława Nawackiego (dyrektor Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego RPO)wskazującego na zaniepokojenie stanowiskiem Prokuratora Generalnego (wyrażonego do wniosku RPO K20/15) negującego rolę  Europejskiego Komitetu Praw Społecznych. Grażyna Wereszczyńska, dyrektorka Biura Dialogu i Korespondencji Kancelarii Prezydenta RP wskazała, że ośrodek prezydencki i doradcy Prezydenta RP skłaniają się do stopniowych działań które w dłuższej perspektywie czasowej mogłyby doprowadzić do zgodności polskiego prawa z ZEKS. Jako działanie inspirowane przez prezydenta RP idące w tym kierunku wskazała na stworzenie regulacji dotyczącej centrów usług społecznych.

-Związki zawodowe nie mogą ustać w działaniach które przypominałyby stronie rządowej o koniczności ratyfikacji ZEKS oraz Protokołu o skardze zbiorowej – komentuje Barbara Surdykowska, organizatorka seminarium z ramienia NSZZ Solidarność.- Działania te trzeba podejmować nie tylko z myślą o polskim świecie pracy ale całościowym wzmocnieniu społecznego wymiaru działań Rady Europy. Większa liczba ratyfikacji i sprawny system kontroli przyjętych na siebie przez państwa zobowiązań, wzmacnia samą ideę społecznych praw człowieka – dodaje ekspertka.

Komentarz:

Miałem przyjemność uczestniczenia w tym seminarium. Wydarzenie dość ciekawe dla mnie, szczególnie w pierwszej części dotyczącej rokowań zbiorowych. Po każdym panelu była możliwość zabierania głosu z sali. Osobiście również skorzystałem z tej możliwości, kierując pytanie do Pana dr hab. Łukasza Pisarczyka z Uniwersytetu Warszawskiego w sprawie możliwości zmian ustawowych zachęcających do rokowań zbiorowych.

Mirosław Miara