Doroczna Konferencja ETUC poświęcona ERZ
W dniach 17-18 października w Brukseli odbyła się Konferencja Europejskich Związków Zawodowych/ETUC/ poświęcona Europejskim Radom Zakładowym /ERZ/.
W spotkaniu uczestniczyło 171 osób , w tym 17 osób z Polski.
ERZ powstały na mocy Dyrektywy UE 94/45/WE z dnia 22 września 1994 r. w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej / weszła w życie w 1996r/ i dotyczyły przedsiębiorstw ponadnarodowych. Miały one za zadanie informowanie i przeprowadzanie konsultacji z pracownikami w ważnych dla nich tematach , takich jak : przeniesienia, zamknięcia zakładu pracy, restrukturyzacja przedsiębiorstwa lub zwolnień grupowych.
Jednak były takie kraje , które wprowadziły prawo informacji i konsultacji w spółkach ponadnarodowych przed wejściem w życie Dyrektywy i tam powstały rady „przeddyrektywowe”.
Dyrektywa o ERZ przekształcona została 2009r/ERZ 2009/38/WE weszła w życie w 2011r . Nakazała tworzenie Rad we wszystkich zakładach ponadnarodowych państw członkowskich UE.
Dyrektywa o ERZ istniej od 21 lat , a mimo to wciąż ponad 40% korporacji stosuje porozumienia z przedstawicielami załogi w oparciu o art. 13, gdzie porozumienie jest dobrowolne , na zasadzie geentelmeńskiej, a nie w oparciu o art. 6 nowej dyrektywy, który określa zasadniczą role ERZ.
Stąd też są takie instancje, jak Konwencja czy inne porozumienia. Mamy więc do czynienia z dwoma różnymi standardami prawnego usankcjonowania pracowników w zarządzaniu firmą.
Uczestnicy konferencji wskazywali na konieczność stosowania jednego standardu uczestniczenia pracowników w pracach zarządu firmy ponadnarodowej.
Komisja Europejska miała dostarczyć ocenę funkcjonowania Dyrektywy i jej niedociągnięcia dotyczące reprezentowania interesów pracowników w spółkach ponad narodowych w 2016r. Jednak wystąpiły opóźnienia i oceny maja być przedstawione do końca 2017r.
Często zaangażowanie pracowników jest czystą formalnością i ma ograniczony wpływ na podejmowane przez zarząd decyzje.
Pracownicy są stawiani przed” faktem dokonanym” zwłaszcza w przypadku restrykturyzacji przedsiębiorstw transnarodowych.
Z dyskusji prowadzonych przez uczestników z przedstawicielami Komisji Europejskiej/Adam Pokorny, Jan Buelens, Romuald Jagodziński/ wynika ,że do czasu wyborów do Parlamentu Europejskiego , na pewno nie będzie żadnych ruchów prawnych w sprawie Dyrektywy o ERZ.
Uczestnicy konferencji zwracali uwagę na następujące główne priorytety dla respektowania prawa pracowników do informacji i konsultacji oraz skutecznego rozwiązywania trudności w praktycznym wdrażaniu Europejskich Rad Zakładowych poprzez:
- egzekwowanie praw wynikających z dyrektywy poprzez skuteczne i odstraszające sankcje, w tym prawo do czasowego zawieszenia firmy .
- zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
- zapewnienia bardziej skutecznej koordynacji między poziomami lokalnym, krajowym i europejskim.
- zapobieganie nadużywaniu klauzuli poufności precyzując dokładniej na jakiej podstawie, w jakich okolicznościach i jak długo firma może wstrzymać informacje .
Jadwiga Jóźwiak